Orzeczenie przez Sąd rozwodu pomiędzy dotychczasowymi współmałżonkami powoduje nie tylko rozwiązanie małżeństwa, ale także umożliwia przeprowadzenie podziału wspólnie wypracowanego majątku. Może to nastąpić na różne sposoby, przy których jednak konieczne jest przestrzeganie zasad określonych przez obowiązujące przepisy prawa.
Do majątku wspólnego należą wszystkie te przedmioty majątkowe, które zostały nabyte przez oboje małżonków lub też tylko przez jednego z nich w czasie trwania małżeństwa. Obejmuje on dochody uzyskane z:
Przykładem tego ostatniego mogą być profity należne z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego, stanowiącego osobistą własność tylko jednego ze współmałżonków.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, majątek wspólny obejmuje w szczególności:
Do majątku wspólnego nie należą majątki osobiste każdego ze współmałżonków. Składają się nie przede wszystkim te dobra, które nabyli oni przed wstąpieniem w związek małżeński, a także te, które zostały otrzymane na podstawie dziedziczenia lub darowizny.
Ponieważ po wydaniu przez Sąd wyroku rozwodowego przestaje istnieć małżeńska wspólność majątkowa, każdy ze współmałżonków zyskuje prawo do żądania przeprowadzenia podziału wspólnie wypracowanego majątku.
Z roszczeniem takim można wystąpić w każdym czasie, gdyż nie ulega ono przedawnieniu. Co więcej, nie można się go zrzec, gdyż ma ono charakter niezbywalny.
Podział majątku wspólnego małżonków może nastąpić:
Aby skutecznie przeprowadzić podział majątku wspólnego w drodze umowy, konieczne jest jej zawarcie na piśmie z jednoczesnym precyzyjnym określeniem przedmiotów, które mu podlegają oraz wskazaniem sposobu w jaki ma to nastąpić.
Zaznaczyć trzeba, iż w przypadku, gdy taki kontrakt obejmuje nieruchomość, niezbędne jest, pod rygorem nieważności, nadanie mu formy aktu notarialnego.
Sądowy podział majątku wspólnego następuje na wniosek złożony przez jednego lub oboje współmałżonków. Do jego przeprowadzenia właściwy jest Sąd rejonowy, odpowiedni ze względu na miejsce położenia majątku.
Wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego musi zawierać niezbędne elementy. Konieczne jest zwłaszcza szczegółowe wskazanie składników, które wchodzą w jego skład i które mają podlegać podziałowi. Może to przybrać formę spisu rzeczy ruchomych. Jeżeli podział dotyczy nieruchomości, musi zostać wskazane jej dokładne położenie, określenie powierzchni oraz przeznaczenia.
Wnioskodawca zobowiązany jest także do przedstawienia propozycji co do sposobu dokonania podziału, jak również wskazania, które ze składników majątkowych chce otrzymać.
Musisz pamiętać, że wniosek musi zawierać określenie wartości przedmiotu sprawy, którą stanowi łączna wartość wszystkich mających podlegać podziałowi składników majątku wspólnego.
Sąd w trakcie postępowania ocenia stan składników majątkowych z chwili zniesienia wspólności małżeńskiej. Liczy się więc data orzeczenia rozwodu lub ustanowienia rozdzielności majątkowej. Wartość poszczególnych przedmiotów majątkowych przyjmuje się natomiast z chwili orzekania.
Podział majątku wspólnego może nastąpić poprzez:
Wszystkie wymienione sposoby mogą podlegać kumulacji, a więc jednoczesnemu zastosowaniu.
Zaznaczyć jednak trzeba, iż bezwzględne pierwszeństwo ma podział w naturze. Pozostałe z nich mogą być stosowane dopiero w dalszej kolejności. Oznacza to, że w przypadku, gdy podział w naturze nie jest możliwy, wówczas następuje drugi z nich. Dopiero, w ostateczności ma miejsce sprzedaż licytacyjna.